Nếu tính theo lịch sử của XSMB – cái nôi ngành XSKT toàn Việt Nam thì nó đã tồn tại và phát triển hơn 60 năm. Ít ai biết được rằng các trò chơi có thưởng, mua vé xổ số đã tồn tại ở Việt Nam hơn 90 năm rồi. Nhân dịp chúng tôi sưu tầm được một vài hình ảnh vé số cách đây 45 năm, xin được chia sẻ với toàn bộ bạn đọc của doveso.
Vé số cách đây 45 năm như thế nào?
Thế giới của những thú vui sưu tầm thật là phong phú, có người chơi tem, sưu tập tiền xưa, đồng hồ, quẹt zippo, sách báo….nhưng cũng có người thích sưu tầm vé số vì tính đa dạng và mỹ thuật cũng như những hình ảnh phản ánh nét sinh họat, văn hóa, thiên nhiên, lịch sữ….trên mỗi kỳ phát hành.
Vé số càng xưa thì giá trị càng cao vì mấy ai còn lưu giữ qua bao thăng trầm của thời thế. Tờ vé số được giữ gìn cẩn thận cho đến giờ xổ số, nếu người sở hữu không may mắn thì nó sẽ thành một miếng giấy vụn bị vò nát bỏ đi, nhưng đã vào tay nhà sưu tập thì giá trị sẽ ngày càng lên cao. Việc sưu tập chỉ bắt đầu khi ta lưu giữ một vật phẩm nào đó, có khi chỉ tình cờ từ 1 tờ vé số.
Ngày 30 tháng 4 năm 1975 đã đánh dấu sự chấm dứt không chỉ của một chế độ mà còn ảnh hưởng gần như đảo lộn đến cuộc sống và sinh họat của người dân miền Nam thời bấy giờ. Do sự tình cờ mà những hòai niệm về quá khứ một thời mà tôi đã trãi qua, bất chợt tìm đến qua một tờ vé số cũ phát hành trước năm 1975.

Tờ vé số quen thuộc trước năm 1975 kỹ thuật in ấn đơn giản, chất liệu giấy nội địa bình thường, nhưng cầm trên tay tờ vé số này nếu để ý sẽ thấy ngày xổ số là 3/5/1975 và không có bất kỳ một ai có cơ may trúng giải từ “an ủi” 10.000 đ cho tới độc đắc 5.000.000 đ vì không có ngày xổ số.
Mặt trước của tờ vé số này có in hình cặp trâu và chú nghé con bên một vũng nước ven ruộng với tiêu đề “Tình mẫu tử”, do nhà in Mai Lĩnh thực hiện. Là lọai “Xổ số kiến thiết quốc gia” có chữ ký của Chủ tịch Ủy Ban Quản Trị Xổ số kiến thiết và Tổng Giám Đốc Ngân khố, lọat vé số này có 6 chữ số và tờ này mang số 894935 sẽ mở ngày 3-5-1975.
Mặt sau của tờ vé số là những giải thưởng xố số gọi là “lô trúng” như sau :
- 1 lô: 5.000.000 đ
- 4 lô: 500.000 đ
- 54 lô: 50.000 đ
- 180 lô: 25.000 đ
- 900 lô: 5.000 đ
- 900 lô: 2.500 đ
- 9.000 lô: 500 đ
- 54 lô an ủi: 10.000 đ
Tổng cộng có 11.093 tờ vé số được nhận giải với tổng giá trị giải thưởng là 25.990.000 đ.

Theo tỷ giá hối đóai tại thời điểm 1975 là 700 đ đổi 1 USD thì tờ vé số có mệnh giá 50 đ này có giá trị tương đương 0,07 USD và giải độc đắc tương đương 7.143 USD, tổng giải thưởng tương đương 37.129 USD.
Nhớ lại trước năm 1975 có một bài hát quen thuộc trên đài phát thanh mỗi tuần vào lúc 4g chiều ngày thứ ba hàng tuần để cổ động cho cuộc mở vé số Kiến Thiết đó là bài “Xổ số kiến thiết quốc gia” do tác giả Trần Văn Trạch (1924-1994) sáng tác và trình bày ở Rạp Thống Nhất (Sài Gòn).
Với giọng ca trầm hơi thổ, mang nét mộc mạc miền Nam như Út Trà Ôn, cộng thêm phong thái biểu diễn mới lạ, vui nhộn, độc đáo… nên Trần Văn Trạch làm khán giả say mê cuồng nhiệt và Ông được khán giả, báo chí phong tặng danh hiệu “Quái Kiệt”.
Quả thật XSKT đã gắn liền với biết bao thế hệ, việc nhìn thấy một tấm vé cách đây gần nửa thế kỷ vẫn khiến cho những người lớn tuổi hiện tại vẫn có một cảm giác rưng rưng và nghẹn ngào trong lòng.